Kultura Maorysów, rdzennych mieszkańców Nowej Zelandii pozostaje dla mnie zagadką. Stanowi ona zresztą część jeszcze bardziej skomplikowanego i różnorodnego świata Polinezji.
Na marginesie dodam, że ta rdzenna ludność Nowej Zelandii dotarła tutaj w XII wieku więc tylko jakieś trzysta lat przed Europejczykami. Zaś co do ich kultury, to w ogóle podróż w rejon wysp południowego Pacyfiku otworzyła przede mną nowy świat. Nie miałem żadnego pojęcia o kulturze, zwyczajach i wierzeniach Polinezyjczyków, którzy swego czasu skolonizowali imponujące obszary od dzisiejszej Indonezji po Wyspę Wielkanocną, wliczając w to całą rozrzuconą po oceanie dzisiejszą Polinezję Francuską i Hawaje.
Kultura ta silnie związana była z morzem, co wydaje się oczywiste. Jest to jednak bardzo ważne dla zrozumienia Polinezji, bo jest to po prostu kultura bardzo odmienna i nie przystająca do naszych szablonów i wzorców.
Po kilku wizytach w muzeach i moaryskiej wiosce w miejscowości Rotorua udało mi się zrozumieć tyle, że po pierwsze Polinezyjczycy mieli bardzo wiele religii. Ich częścią wspólną była Mana, coś w rodzaju osobowości magicznej, która mogła przenosić się między ludźmi i przedmiotami. W swoich wierzeniach byli oni dla mnie podobni do Indian, choć chyba nie mieli swoich szamanów. Po drugie byli waleczni i często dochodziło między nimi do wojen, ważną rolę w każdej wiosce odgrywali więc wojownicy, którym przewodniczył oczywiście wódz plemienia. Po trzecie i chyba najważniejsze byli niestrudzonymi żeglarzami. Przy nawigacji posługiwali się nie tylko gwiazdami (których jak wiadomo czasem nie widać), ale również chmurami (które widać gdy nie widać gwiazd) oraz nawet falami. Po ich kształcie potrafili ustalać kierunki. Jeśli zaś chodzi o chmury to po ich typie i formach określali gdzie przed nimi znajduje się ląd.
Najbardziej charakterystyczną cechą kultury samych Maorysów jest słynny, wojenny taniec zwany Haka. Miał on na celu zarówno przestraszenie przeciwnika jak i przygotowanie wojowników do starcia pod względem fizycznym, psychicznym i mentalnym. Haka, w skład której wchodzą charakterystyczne miny z szeroko otwartymi oczami i wysuniętym językiem, robi wrażenie nawet gdy wykonuje ją kilku tancerzy. Musiała więc działać mocno onieśmielająco na wroga gdy wykonywało ją czterystu wojowników.
Maorysi to część składowa wielkiej i różnorodnej kultury polinezyjskiej. Wspólne elementy widzieliśmy od Wyspy Wielkanocnej przez Tahiti po Nową Zelandię. Jednak mimo wspólnych korzeni w poszczególnych rejonach Pacyfiku kultury te rozwinęły się inaczej. Rapa Nui stawiali kamienne figury Moai, Tahitańczycy doskonalili sposoby połowu pereł i wykonywania tatuaży, a Maorysi ćwiczyli swoją Hakę.
Każdy z tych odłamów polinezyjskiej kultury jest inna i ciekawa ale ich zgłębienie i zrozumienie wymaga sporo czasu.
